چرا باید تغذیه سالم داشته باشیم؟

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بهداشت و درمان صنعت نفت شمالشرق ،کلاس آموزشی تغذیه سالم جهت کارکنان منطقه 4 انتقال گاز توسط علیرضا محمودی کارشناس ارشد تغذیه بهداشت ودرمان شمال شرق برگزار گردید.

چرا باید تغذیه سالم داشته باشیم؟

با بالاتر رفتن سن، می‌توانید با مصرف غذاهای سالم از ابتلا به بیماری‌هایی که ناشی از تغذیه ناسالم است، دوری کنید. بدون شک با افزایش آگاهی در مورد غذاهای سالم و دسته‌بندی آن‌ها می‌توان به نتیجه‌‌ای مطلوب رسید. مبنای رژیم غذایی سالم حذف غذاهای کنسروی، یخ‌زده، دوری از قندها و غذا‌های فرآوری شده است.

اهمیت تغذیه سالم و پایبندی به اصول تغذیه سالم پرسش مهم این است که اهمیت تغذیه سالم چیست و چرا رعایت رژیم غذایی سالم ضرورت دارد. در واقع چرا داشتن اصول تغذیه سالم امر مهمی تلقی می‌شود؟ جواب این سوالات در علم تغذیه و پزشکی با دلایل علمی و با تحقیقات بسیار ثابت شده، اما به زبان ساده علت اینکه باید یک رژیم غذایی سالم داشته باشید این است که اجزای بدن ما اعم از مغز، قلب، دستگاه گوارش، کبد و کلیه‌ها برای کارکرد بهتر به مواد غذایی خاصی نیاز دارند.

حتی بیماری‌های روحی و روانی نیز گاهی به دلیل تغذیه نامناسب ایجاد می‌شود. حتی در بین ورزشکاران حرفه‌ای هم مشاهده شده که علاوه بر تمرینات فیزیکی نیاز به تغذیه مناسب و منظمی وجود دارد که به موفقیت آنها  کمک شایانی می کند. اهمیت تغذیه‌ مناسب زمانی مشخص می‌شود که محققان افرادی را که رژیم غذایی سالمی دنبال می‌کردند با افرادی که رژیم غذایی مناسبی نداشتند، مورد مقایسه قرار دادند.

نتیجه این مقایسه نشان می‌دهد که گروه اول از سلامت جسمی و فکری بیشتری بهره‌مند بودند. این گروه همچنین حافظه قوی‌تری داشتند و عملکرد مغزشان نتایج بهتری را نشان می‌داد. این در حالی است که افرادی که در گذشته تغذیه ناسالمی داشتند و اکنون رژیم غذایی سالم دارند نیز از لحاظ سلامت فیزیکی و بدنی پیشرفت قابل توجهی را نشان دادند.

دلایل دیگری که می‌توان برای اهمیت داشتن اصول تغذیه سالم ذکر کرد، ابتلا به انواع بیماری‌های قلبی، عروقی و کبدی است که تغذیه ناسالم نقش پررنگی در ابتلای به این بیماری‌ها دارد. گرفتگی رگ‌های قلبی در سنین میانسالی و پیری به دلیل کلسترول بد یا چربی بد (LDL) است که به مرور زمان در رگ‌ها انباشته شده و مانع از جریان یافتن خون در رگ‌ها می‌شود.

فراموش نکنید که کلسترول بد با رعایت یک رژیم غذایی سالم به راحتی قابل درمان است. تفاوت تغذیه سالم و ناسالم چیست؟ اصول تغذیه سالم، عمدتا بر غذاهای غنی از مواد مغذی مانند حبوبات، میوه و سبزیجات، غلات سبوس‌دار، لبنیات کم چرب، پروتئین بدون چربی و آجیل و دانه تاکید دارد. در مقابل رژیم‌های غذایی ناسالم حاوی مقادیر زیادی از چربی اشباع، چربی ترانس، نمک و قندهای افزودنی هستند. این رژیم‌ها غالبا حاوی غذاهای فرآوری شده‌ای هستند که کالری بالایی دارند. در همین حال، مواد مغذی موجود در آنها بسیار کم است.

مورد دیگری که تفاوت تغذیه سالم و ناسالم را نشان می‌دهد، میزان کالری و حجم غذای مصرفی در روز است. در رژیم‌ غذایی سالم، بدن به همان اندازه غذا دریافت می‌کند که نیاز دارد، نه بیشتر و نه کمتر. در همین حال، برای تشخیص میزان سالم بودن یک رژیم غذایی باید کیفیت مواد توصیه شده در آن رژیم نیز مورد توجه واقع شود.

هرم غذایی چیست و درباره آن چه می‌دانیم؟

نموداری هرمی شکل که میزان غذای مورد نیاز روزانه هر فرد در آن قید شده است. اولین هرم غذایی در سوئد و در سال ۱۹۷۴ منتشر شد که بعد از آن کشورهای اروپایی و اسکاندیناوی و ایالات متحده هرم‌های غذایی خود را با الهام از آن منتشر کردند. بعدها مدل‌های به روز شده‌ دیگری جایگزین آن شدند، اما هرم غذایی همچنان پر کاربردترین نمودار برای تعیین مواد غذایی لازم یک فرد است. در قاعده هرم غلات، نان و ماکارونی وجود دارد که بیشترین قسمت از سبد غذایی روزانه هر فردی را تشکیل می‌دهند. طبقه‌ بعدی هرم شامل دو قسمت میوه و سبزیجات است که در رژیم غذایی سالم یک فرد پر مصرف‌ترین مواد غذایی بعد از غلات هستند. جایگاه سوم هرم متعلق به دو بخش گوشت و حبوبات و لبنیات است و در نهایت در قله هرم شیرینی‌ها و چربی‌ها قرار دارند که کمترین سهم از قوت غذایی روزانه‌ یک فرد سالم را شامل می‌شوند.

بر اساس اصول تغذیه سالم، نه تنها هیچ طبقه غذایی حذف نمی‌شود بلکه باید از هر طبقه غذایی مفیدترین و سالم‌ترین ماده غذایی انتخاب و مصرف شود. برای مثال از طبقه‌ غلات و ماکارونی و نان بهتر است آرد و نان سفید و ماکارونی به میزان کمتری به مصرف برسد و نان سبوس‌دار جایگزین آن شود. یا مثلا از طبقه گوشت و حبوبات، گوشت قرمز کمتر استفاده شود و در قسمت لبنیات، شیر کم چرب یا ماست کم چرب جایگزین موارد پر چرب شود. در بخش قله هرم که بخش کمتری را به خود اختصاص داده است سالم‌تر این است که مغز بادام و پسته و روغن‌های طبیعی گیاهی به جای شیرینی‌جات و روغن حیوانی به مصرف برسد. با رعایت کردن اصول هرم غذایی می‌توان رژیم غذایی سالم تری را دنبال کرد.
داشتن یک رژیم غذایی سالم فقط به معنای توجه به جسم سالم نیست. مغز ما همچون سایر اعضای بدن نیز نیاز به تغذیه سالم دارد تا بتواند به نحوه احسن کارایی خود را حفظ کند.به همین دلیل رعایت اصول تغذیه سالم برای سلامت مغز نیز امری ضروری محسوب می‌شود. مواد مغذی که دارای آنتی‌اکسیدان بالا، ویتامین‌ها و پروتئین‌ها باشند بهترین منابع سوختی مغز هستند که باعث جلوگیری از بروز استرس شده و بر سلامت روان شخص تاثیر مستقیم می‌گذارد. در مقابل اگر از چربی‌های اشباع ‌شده، قندهای مصنوعی و غذاهای آماده‌ی کنسروی استفاده شود، کارکرد مغز را دچار بحران خواهند کرد.

از آنجایی که قندها و شکرهای مصنوعی باعث صدمه رساندن به مغز می‌شوند و تعادل انسولین را بر‌هم می‌زنند، در عملکرد مغز تاثیرات مخربی برجا خواهند گذاشت. فراموش نکنیم که صدمه‌های مغزی، آسیب‌های روانی را به دنبال خواهند داشت و مشکلات روحی و روانی را برای فرد ایجاد خواهد کرد. پس از مصرف غذاهای ناسالم، به خصوص شکر و قند‌های مصنوعی پرهیز کنید که باعث آسیب رساندن به سلول‌های مغزی می‌شود و همچنین تجمیع سلول‌های آسیب دیده و ایجاد رادیکال‌های آزاد عواقب جبران‌ناپذیری را برای مغز ایجاد خواهد کرد.