سازمان بهداشت ودرمان صنعت نفت به دنبال آن است که بر اساس سند چشم انداز 20 ساله ایران ،چشم اندار خود را در حوزه سلامت کار به یکی از سه مجموعه برتر سلامت کار درسطح صنایع نفتی جهان تبدیل کند که در این مسیر برنامه ها و پروژه های متعددی تعریف و در دست اجرا دارد ،
در این میان تلاش شبانه روزی کارکنان و متخصصان حوزه سلامت کار در اجرای این برنامه ها را نمی توان نادیده گرفت ؛امری که مدیران سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت نیز بارها به آن تاکید کرده اند. به منظور آگاهی از جزییات برنامه های این سازمان در حوزه سلامت کار و HSE گفتگویی با دکتر پیمان فریدنیا که به تازگی بعنوان سرپرست سلامت کار و HSE سازمان منصوب شده است انجام دادیم که در ادامه می خوانید.
برای شروع ، کمی در مورد اهمیت حوزه سلامت کار و HSE توضیح دهید؟
طب کار شاخهای از طب پیشگیری محسوب می شود که که در زمینهٔ خدمات سلامت شغلی است دراین رشته اقدامات بالینی و اجرای برنامههای پیشگیری با توجه به شرایط محیط کار برای سلامت کارکنان انجام می شود، سلامت شغلی به تدریح از شکل یک علم تک محوری با نگرش خاص به ریسک ،خارج شده و به یک رویکرد جامع و چند وجهی که به رفاه و سلامت اجتماعی، روانی و جسمی،سلامت عمومی و توسعه فردی می اندیشد، تبدیل شده است. متخصصین طب کار و پزشکانی که در این زمینه فعالیت دارند، با شناختی که ازمحیط کار، فرایندکاری، خطرات وعوامل زیانآور محیط کار و نیز تاثیر این عوامل بر سلامت دارد، با بررسی و ارزیابی محیط کار، معاینات دورهای و غربالگری باعث تشخیص زودرس و درمان به موقع بیماریها وآسیبهای ناشی از کار میشوند در این میان شکی نیست که سلامت کار و HSE در صنعت نفت باتوجه به ماهیت آن به ویژه در مناطق عملیاتی امری ضروری و اجتناب ناپذیر است و توجه به آن همانند دیگر فعالیت های صنعت نفت مورد نظر واقع شود.
مختصری به اهداف کاربردی حوزه سلامت کار و HSE سازمان بهداشت ودرمان صنعت نفت اشاره داشته باشید؟
در ابتدا باید تاکید کنم اهداف خدمات سلامت کار و طب صنعتی از جمله ارکانی است که باعث ارتقای سلامت منابع انسانی می شود و با توجه به اینکه نیروی انسانی ارزشمند ترین سرمایه صنعت نفت به شمار می رود،رعایت دستورعمل ها و استاندارد های ملی این حوزه امکان تضمین خدمتگزاری به کارکنان این صنعت را فراهم کرده است. واحد سلامت کار ستاد سازمان به عنوال متولی حوزه سلامت شاغلین در صنعت نفت سعی در پاسخگویی و شفافیت در ارائه شاخصهای سلامت و بهبود همکاری بین بخشی را داشته است.
در میان تامین و ارتقاء سطح سلامت جسمی، روانی واجتماعی برای کارکنان صنعت نفت ، پیشگیری از بیماری ها و حوادث ناشی از کار از جمله وظایف واحد سلامت کار محسوب می شود و برنامهها و فعالیتهای بهداشت حرفهای به منظور دست یابی به این اهداف از طریق معاینات پزشکی گوناگون برای تمامی کارکنان که شامل آزمایشهای پاراکلینیکی، نوار قلب، تست ریه ( بر اساس شغلی که فرد دارد)، تست روانشناسی، مشاوره های تخصصی و...،برنامههای مربوط به حفاظت فنی و ایمنی کارگران،برنامههای مربوط به بهداشت محیط کار شامل شناخت عوامل زیان آور محیط کار ،برنامههای مربوط به آموزش برای بهداشت را شامل می شود.
از مهمترین اهداف سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت در حوزه سلامت کار و HSE میتوانم به افزایش توجه به ارزشهای انسانی ، استفاده از توانایی های پرسنل در جهت نوآوری در حوزه سلامت کار،تقویت نگاه مشترک و افزایش رضایت مندی و انگیزه در گروه های ذینفع حوزه سلامت کار،افزایش سطح علمی و مهارت های فردی کارکنان اشاره کنم .ضمن اینکه بکارگیری فن آوری های پیشرفته در فرآیندها ی خدمات سلامت کار،افزایش آگاهی و تصحیح نگرش نسبت به حوزه سلامت کار ،الگو سازی برای مدیریت جامع سلامت کارکنان با مشارکت ذینفعان،اجراء پروژه های مشترک با ذینفعان سلامت به منظور ارتقاء سطح سلامت در صنعت نفت ،کنترل و حذف آلاینده های زیست محیطی و ریسک های خطر در مراکز بهداشت و درمان و افزایش سرعت و کیفیت دستیابی به اهداف ارتقای سلامت کارکنان صنعت نفت از دیگر اهداف این حوزه به شمار می رود.
همانطور که می دانید یکی از برنامه های مهم هر سازمان چشم اندار و سیاست های کلان آن است لطفا در این خصوص نیز توضیحاتی ارائه دهید؟؟
چشم اندار سازمان در حوزه سلامت کار تا سال 1400 یکی از مهمترین برنامه های سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت به شمار میرود که امیدواریم با مشارکت خانواده بزرگ صنعت نفت به یکی از سه مجموعه برتر سلامت کار درسطح صنایع نفتی جهان تبدیل شود که این موضوع براساس وضعیت شاخصهای سلامت کارکنان و توزیع عادلانه و مدیریت خدمات سلامت سنجیده می شود.
سیاستهای اصلی این حوزه در جهت اهداف ستاد وزارت نفت , مدیریت کلان HSE و استانداردها و الزامات وزارت بهداشت و راهبردهای سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت به عنوان اسناد بالادستی تدوین شده که از جمله این سیاستها میتوانم به طراحی جامع و استاندارد در جهت بهبود و اصلاح ساختار سازمانی به منظور ارتقای ایمنی مراکز بهداشت درمان و بهبود ایمنی بیماران،بهبود شکافهای سازمانی در حوزه سلامت کار و بهداشت صنعتی جهت ارتقای سطح سلامت کارکنان،توسعه منابع انسانی وتایید صلاحیت حرفه ای تیم سلامت کار وکارکنان مراکز طب صنعتی و اورژانسهای عملیاتی،توسعه و مکانیزاسیون نظام مراقبت بیماریهای ) واگیر و غیر واگیر مزمن)در سطح مراکز عملیاتی ،یکپارچگی و جامعیت نظام سلامت در سطح سازمان و صنایع نفتی و اصلاح و تقویت زنجیره خدمات در سطوح مراکز سازمان،افزایش سطح تعامل و مشارکت کارکنان و مدیران صنایع نفتی جهت تغییر سبک زندگی و توانمندسازی آنها برای ارتقای سلامت خود و محیط پیرامون ،استقرار نظام جامع HSE MS در سطح مراکز بهداشت ودرمان و ارتباط با سیستم مدیریت HSE MS صنایع نفتی،فراهم ساختن ایجاد نگاه جامع به مشکلات سلامت کارکنان با انجام نظر سنجی از کارکنان و مدیران ارشد صنعت نفت اشاره کنم.
به منظور ارائه خدمات مطلوب تر به کارکنان صنعت نفت چه پروژه ها یی در دست اقدام دارید؟؟
با توجه به شرایط خاص کارکنان نفت در مناطق عملیاتی و اقماری و دور افتاده، ارائه خدمات مناسب و مطلوب با هدف توجه ویژه به وضعیت سلامت کارکنان امری ضروری محسوب می شود،از این رو برای تامین و حفظ سلامت در محیط کار، نیاز است شناسایی، ارزیابی و اولویت بندی عوامل خطر سلامت کارکنان و مدیریت ریسکهای سلامت مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس واحد سلامت کار سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت پروژه هایی را تعریف کرده که امیدواریم طی چند ماه پایانی سالجاری فاز اجرایی آنها آغاز شود.از جمله این پروژه ها به موارد زیر به صورت تیتر وار اشاره می کنم.
1. تکمیل فرآیند جامع ارتقای سلامت کارکنان صنعت نفت با مشارکت مدیران صنعت نفت در حوزه های منابع انسانی و HSE که خود شامل تکمیل معاینات دوره ای و غربالگری کارکنان،شناسائی افراد در معرض خطر،طراحی مداخلات ارتقای سلامت با در نظر گرفتن نظرات ذینفعان و اسناد ملی،آموزش جهت بهبود مشارکت ذینفعان در اجرای برنامه های مداخله ای،ارائه بازخورد به جمعیت تحت پوشش و مدیران صنعتی از نتایج اقدامات،استخراج شاخصهای سلامت و تعیین روند تغییرات و اصلاح الگوی مداخلات می شود.
2. بازنگری دستورعمل ها و راهنما در حوزه سلامت کار و مدیریت بحران
3. توسعه HSE-MS در سطح بیمارستانها و مراکز بهداشت ودرمانی سازمان
4. پوشش صد در صدی معاینات سلامت کار طبق برنامه تعریف شده
5. مدیریت و پیگیری بیماران مزمن غیر واگیر CASE MANAGEMENT) ) بر اساس اولویتهای سند ملی کشور
6. تشکیل شوراها ی تخصصی سلامت کارکنان در بخشهای مختلف با ضرورت استفاده از خرد جمعی
7. طراحی اقد امات پیشگیرانه و بهبود روش مداخلات در حوزه سلامت کار متناسب با عوامل خطر سلامت در مناطق عملیاتی
8. اجرای اقدامات راهبردی سلامت کار براساس اهداف سازمانی نیاز به تامین و توزیع هدفمند و عادلانه منابع مورد نیاز پایش فرآیندها و پروژه ها (این موضوع ضامن بهبود عملکرد خدمات سلامت کار خواهد بود.)
9. افزایش کیفیت خدمات سلامت و پوشش مناسب خدمات سلامت و فوریتهای پزشکی به جمعیت کارکنان
10. بهینه سازی و گسترش زیر ساخت های ICT در مراکز سلامت کار و فوریتهای پزشکی مناطق عملیاتی
11. بهبود فرآیند مدیریت خدمات مراقبتهای سلامت کار و اورژانس صنعتی
12. تعریف بسته های خدمات سلامت کار متناسب با شرایط مناطق عملیاتی و ریسک های آن
13. بهبود فرآیندهای پشتیبان و خدمات تشخیصی در مراکز سلامت کار و تجهیزات پزشکی (آزمایشگاه / رادیولوژی / داروخانه / تشخیصی ادیومتری اسپیرومتری و..) و خدمات غیر پزشکی(هتلینگ و اداری )
14. برنامه های اصلاح فرآیند مشتری مداری و پاسخگویی و دسترسی به خدمات سلامت کار در سطح کشور
15. افزایش سطح کیفیت معاینات و خدمات سلامت کار ،بهبود و توسعه خدمات بهداشت دهان و دندان جهت بهبود شاخصهای سلامت دهان و دندان
16. برنامه های بهبود فرآیند سلامت روان در مراکز سلامت کار
17. برنامه پوشش صددرصدی معاینات دوره ای شاغلین زن در سطح صنعت نفت تا پایان سال 95
در پایان صحبتی باقی مانده است؟
باید یاد آوری کنم که سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت توانسته است هم سو با سابقه یک صد ساله صنعت نفت ،اهداف خدمات سلامت کار و طب صنعتی را با هدف ارتقای سلامت منابع انسانی که ارزشمند ترین سرمایه ی این صنعت به شمار می رود، پیش برد.در پایان از زحمات مدیران ،روسا،پزشکان،تیم سلامت کار و تمامی افرادی که در حوزه سلامت کار سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت به صورت شبانه روزی در تمام نقاط کشور تلاش می کنند قدردانی می کنم.